Z początkiem 2019 r. weszła w życie ustawa z 23.10.2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw. Przedmiotowa nowelizacja wprowadza do ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych kompleksową regulację w zakresie opodatkowania obrotu kryptowalutami.
Zakres wprowadzonych zmian
Z początkiem 2019 r. do ustaw o podatku dochodowym, w tym do ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodane zostały przepisy określające definicję waluty wirtualnej, ale też regulujące kwestie opodatkowania dochodów uzyskanych z obrotu walutami wirtualnymi. Przepisy te mają zastosowanie również do dochodów uzyskanych z obrotu walutami wirtualnymi nabytymi przed 1.01.2019 r. Nie ma przepisu przejściowego wyłączającego stosowanie nowych przepisów do takich dochodów, a znajduje się wśród nich przepis wskazujący sposób traktowania kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej poniesionych przed 1.01.2019 r. (zob. art. 23 ustawy z 23.10.2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw – dalej u.n.u.p.d.o.f.).
Źródło przychodów z obrotu walutami wirtualnymi
Z nowych przepisów wynika, iż na gruncie u.p.d.o.f. przychody z obrotu walutami wirtualnymi stanowią przychody z kapitałów pieniężnych. Co do zasady, jest tak również, jeżeli podatnik osiąga te przychody w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Wyjątek od tej zasady dotyczy jedynie podatników prowadzących działalność, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy z 1.03.2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (np. podatników prowadzących giełdy walut wirtualnych czy kantory walut wirtualnych), u których przychody z obrotu walutami wirtualnymi stanowią jednak przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Do przychodów z obrotu walutami wirtualnymi zaliczane są przede wszystkim przychody z ich sprzedaży na giełdzie, w kantorze oraz na wolnym rynku, czyli przychody z wymiany waluty wirtualnej na prawny środek płatniczy. Na równi ze sprzedażą walut wirtualnych traktowana jest zapłata takimi walutami za towar, usługę lub prawo majątkowe niebędące walutą wirtualną oraz regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną. Natomiast wymiana pomiędzy walutami wirtualnymi – niezależnie od miejsca dokonywania – jest obojętna podatkowo.
Opodatkowaniu według stawki 19% podlega dochód uzyskany z obrotu walutami wirtualnymi tj. osiągnięta w roku podatkowym różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu obrotu walutami wirtualnymi, a kosztami uzyskania tych przychodów. Kosztami tymi są udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej oraz koszty związane ze zbyciem waluty wirtualnej. Kosztami uzyskania przychodów nie są zatem, między innymi, koszty finansowania zakupu walut wirtualnych (koszty pożyczek, kredytów itp.). Kosztami uzyskania przychodów nie są również poniesione wydatki związane z zamianą waluty wirtualnej na inną walutę wirtualną, np. opłaty czy prowizje.
Jak rozliczyć zakupy z 2018 r.?
Koszty nabycia walut wirtualnych (kryptowalut) poniesione przez podatnika przed 1.01.2019 r. będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w ramach zeznania PIT-38 składanego za 2019 r. Dotyczy to zarówno kosztów poniesionych w roku 2018, jak i w roku 2017 (czy w latach jeszcze wcześniejszych). Jest to możliwe niezależnie od tego czy w 2019 r. podatnik uzyska przychody ze sprzedaży walut wirtualnych czy też przychodów takich nie uzyska. Obowiązujące przepisy nie przewidują obowiązku zgłaszania gdziekolwiek nabytych kryptowalut. Każda zamiana walut wirtualnych na złotówki (czy inną walutę tradycyjną) skutkuje powstaniem przychodów z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej. Z kolei każdy zakup waluty wirtualnej za złotówki (czy inną walutę tradycyjną) generuje koszt uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej. W przedstawionej sytuacji nie jest konieczne rozliczanie przez podatnika roku 2017 i 2018.
W świetle wskazanego art. 23 u.n.u.p.d.o.f. koszty nabycia walut wirtualnych (kryptowalut) poniesione przez podatnika przed 1.01.2019 r. będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w ramach zeznania PIT-38 składanego za 2019 r. Dotyczy to zarówno kosztów poniesionych w 2018 r., jak i te poniesione w latach jeszcze wcześniejszych. Jest to możliwe niezależnie od tego czy w 2019 r. podatnik uzyska przychody ze sprzedaży walut wirtualnych czy też przychodów takich nie uzyska.
Co wykazujemy w zeznaniu PIT-38 za 2019 rok?
Przez odpłatne zbycie waluty wirtualnej rozumie się wymianę waluty wirtualnej na prawny środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną. W konsekwencji każda zamiana walut wirtualnych na złotówki (czy inną walutę tradycyjną) skutkuje powstaniem przychodów z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej. Z kolei każdy zakup waluty wirtualnej za złotówki (czy inną walutę tradycyjną) generuje koszt uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej.
W PIT-38, składanym za 2019 rok, podatnik zajmujący się obrotem walutami wirtualnymi, powinien więc wykazać:
1. koszty uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia walut wirtualnych poniesione do końca 2018 r.,
2. przychody z odpłatnego zbycia walut wirtualnych uzyskane w 2019 r.,
3. koszty uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia walut wirtualnych poniesione w 2019 r.
Koszty nabycia walut wirtualnych (kryptowalut) poniesione przez podatnika przed 1 stycznia 2019 r. będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w ramach zeznania PIT-38 składanego za 2019 r. Dotyczy to jednak wyłącznie kosztów nieodliczonych od przychodów przed 1 stycznia 2019 r. Koszty poniesione na nabycie waluty wirtualnej, które zostały przed 1 stycznia 2019 r. odliczone od przychodów, nie mogą zostać zaliczone do podatkowych kosztów uzyskania przychodów na gruncie obecnie obowiązujących przepisów.
